Koyunlar Uçurumdan Atladı veya Sürü Davranışı
- Son Güncelleme: Cumartesi, 24 Şubat 2018 15:50
- Cengiz EREN tarafından yazıldı.
- Gösterim: 27513
Koyunlar
Haber çok ilginçti. 450 civarında koyun uçurumdan atlamış ve 400’ü ölmüştü. Ölmeyenler ise aşağıda ölenlerin üzerinde düştükleri için ölmemişlerdi. “Koyun sürüsü” gibi tanımını yeniden tanımlayan bu olayın dünyadaki etkisi büyük oldu. Hemen her yayın organında yer aldı, bu haber.
Sürü uçurumun kenarına gelmiş, bir koyun ileriye doğru hareket etmiş, 15 metrelik uçurumdan uçarak düşmüş ve sonra da diğerleri harekete başlamışlardı. Belki ilk koyun kendisini kuş zannetmişti, uçabileceğiniz düşünerek. Bu önemli bir olay mı? Tabii ki çok önemli. Zira “Sürüden ayrılanı kurt kapar” ata sözü sıkça kullanılıyor. Milliyet cumartesi eklerinde yazdığım yazılardan birinde “Sürüden ayrılanı kurt kapar ama ayrılmayanlar da doğru mezbahaya gider “ demiştim. Bunu değiştiriyorum. “Sürüden ayrılanı kurt kapar ama ayrılmayanlar doğru uçuruma ”.
Jiim Jones Tarikatı
Bu gerçekten önemli bir sonuç. Zira 1970’li yıllarda Jim Jones önderliğinde kurulan bir tarikat genişlemiş ve Guyana da kurdukları Jonestown’da yaşamaya başlamışlardı. Bir politikacının tarikatı ziyaret ettiği sırada öldürülmesi ile toplu olarak intihara karar verdi, tarikat lideri Jim Jones. Anlatılanlar göre, herkes meydanda toplanmış bekliyordu, kimse harekete başlamıyordu, Jim Jones’un etkili konuşmasından sonra bile. Üzüm suyu için konan siyanür ve diğer zehirli maddeler içilecekti.
Ama kimse harekete geçmiyordu. Ta ki, ilk koyunun uçurumdan atlaması gibi bir kadın kucağında çocuğu ile zehir dolu kazana doğru ilerledi, önce çocuğuna içirdi zehiri ve sonra da kendisi içti. Hareket başlamıştı ve arkasında upuzun bir sıra oluşuvermişti. Artık herkes içmeye başlamış ve içenler de kendilerinden geçiyorlardı. Bazı bilgilere göre 911, bazı bilgileri göre 914 kişi ölmüştü ve bunların %30’da çocuktu. Tarikat içinde sürü haline gelen insanlar kendilerinden hissettikleri birinin yaptığı bir davranışı yapmaya devam etmişlerdi. Belki de bu hareketi tarikat lideri Jim Jones’un öldürmesinden korktukları için yapıyorlardı. Genellikle tarikatlarda Türkçe’de “iki ucu …. Değnek” denen, İngilizce’de ise double bind olarak adlandırılan durumların kullanıldığı kolayca görülebilir. Zehiri içersem öleceğim, içmezsem öldürüleceğim noktasında kişi hayatına yukarıdaki örnekte olduğu gibi, son verebilmektedir.
Tarikatlar
Koyun sürüsünün atlaması ile tarikat içinde yer alan kişilerin davranışları arasında fark olmadığını gösteren bu durum, her iki halde de kendilerine zarar verilmesini ve hayatlarının kaybetmelerini sağlamıştır.
Zaten tarikatlarda olsun ya da koyun sürüsünde olsun benzer modeller uygulanıyor. Bir çoban sürünün nereye hareket etmesi gerektiğine karar veriyor. Sürünün büyüklüğüne göre bir veya birkaç köpek sürünün ayrılmamasını sağlıyor ve ayrılanların sürüye dönmesini sağlıyor. Tarikatlarda da tarikat lideri hareketin yönünü belirliyor ve bu hareket daha çok kurallara uymak ve itaat etmek, sert disiplin gibi kurallarla yapılıyor. Tarikat liderine yakın olan kişiler ise tarikata yeni üye kazandırmak ve tarikattaki üyelerin ayrılmamasını sağlamakla görevli. Bunlara bazı tarikatlarda “has”lar deniliyor. Tarikat üyeleri tarikat törenleri dışında tarikat lideri ile görüşemiyorlar. Ancak hem maddi ve hem manevi yönden üyelerde varolan boşluklar doldurulmaya çalışılıyor. Doğal olarak aidiyet ve bir gruba bağlı olmanın doldurduğu boşlukları da gözardı etmemek gerekiyor.
Sonra, sonrasında “People's Temple” tarikatında Jim Jones’un yönlendirmesiyle başlayan süreç insanın ya da bir koyunun yaptığı bir hareketle, akışkanlık sağlanıyor. Sonuç tabii ki çok acı. Bilgi alan, bilgiyi yorumlayabilen ve kendisine uymadığı zaman “hayır” diyemeyen insanlar ve düşünemeyen ama hareket eden koyunlar acı sonu yaşayarak hayatlarını kaybediyorlar. “İnsan düşünen hayvandır” tanımını yapanlar da, işte tan bu noktada yanılıyorlardı.
Sürü Davranışları
Başka içeriklerde de sürü davranışı kolaylıkla görülebilir. Örneğin bir sanatçı sahnede ellerini çırptığı zaman, seyredenler hemen ellerli ile tempo tutmaya başlıyorlarsa, sanatçı mikrofonu seyircilere tuttuğunda seyirciler hemen şarkıyı düşünmeden söylemeye başlıyorlarsa, bunların sürü davranışı olduğu kolaylıkla söylenebilir. Aynı şekilde sanatçıların çıktığı reklamlardaki ürünlerin içeriğine bakmadan alınması da benzer bir davranış olarak görülebilir. Buna ait örnekler arttırılabilir. fark edilmesi gereken nokta ise hangi içerikte olursa olsun, başkalarının yaptığı davranışlar aynen kopyalanmaya başlanmışsa, sürü davranışına doğru yönelim başlamış demektir. Yapılan davranışın neden yapılmak istendiği üzerinde biraz düşünülürse bu davranış tarzı kolaylıkla kırılacaktır.
Sonuç açısından bakıldığında, sürü içeriğinde, tarikat içeriğinde, irtica yanlısı olmak içeriğinde, fanatik futbol taraftarlığı içeriğinde birilerine hayır demek istediğiniz halde hayır diyemez, hale gelmişseniz, davranışlarınızı size aktarılan bilgileri yorumlayamadan kabul eder hale gelmişseniz, tehlikenin büyük olduğunu söylemekte bir sakınca olmasa gerek.
Koyun Koyuna Yatmak
Biliyorsunuz, koyunlar soğuk havalarda vücut ısılarından yararlanmak için birbirlerine yaklaşarak yatarlar. Bu sebepten “koyun koyuna” yatmaktan vazgeçip “insan insana” yattığınızda sorunlarıızın bir çok seviyede azalacağını da fark etmek gerek.
Hayatı Yönetmek ve NLP Teknikleri
Yaşadığınız dünyayı ve yaşadığınız dünyadaki her anı yönetebilmeniz için duyu organları ile kendisini korumanız, dış dünyadan gelen bilgileri yorumlayarak karar vermeniz, daha sonra kendi istediklerinizi yapmaya başlamanız hayatınızı yönetmenizi sağlayacaktır.
Siz yönetemediğinizde, tarikat lideri, grup lideri, parti lideri, kişisel gelişimciler, kişisel başarıcılar, sizin hayatınızı yönetmeye başlayacaklardır. O zaman ise Van Gevaş ilçesi dağlarında yaşanan trajik olay şehirlerde, köylerde, kasabalarda insanlar tarafından yeniden ve yeniden yaşanacaktır,
Van’da Sardurihinili kalesinde bekçilik yaparken Urartu dilini öğrenerek bu dili bilen dünyadaki 38 kişiden biri olan Mehmet Kuşman gibi, sürüden kendi isteği ile ayrılıp istediğini yapan insanlarımıza ait çok sayıda örnekler olduğu halde. sürüler kolay yönetilir ama sürüyü yönetenler ise bir çoban olmaktan öteye gidemez.
Cengiz Eren
NLP Uzmanı ve Eğitmeni
İlgili Linkler:
- Fetullah Gülen Beddua Konuşması
- Gözyaşı
- Fetullah Gülen\'in Dil MotifleriÖnermeler ve Hayatı Yönetmek
- Hayatı Yaşamak ve Yönetmek.
- Bi\'an Önce NLP Köşe Yazısı